Her gün yeni bir otomobil modeli üretiliyor! Arazı araçları, küçük sınıf otomobiller, lüks sınıf otomobiller, pick-up’lar vs vs vs. Tüm bu araçların insan taşıdığı düşünülünce aslında trafik kavramının hafife alınmaması gerektiğini gösteriyor. Özellikle sürücü odaklı trafik kazalarının fazlasıyla yaşandığı günümüzde otomobil firmaları kendi üzerlerine düşen görevi en iyi şekilde yapmaya çalışıyor. Kazaları daha aza indirgemek ve daha güvenli bir sürüş sağlamak için uğraşan otomobil üreticileri, her geçen gün yeni teknolojiler geliştirerek otomobilleri daha güvenli araçlar haline getirmeyi amaçlıyorlar. Peki ya bu güvenlik sistemleri neler? Hepimiz mutlaka duyuyoruz etrafımızda: ABS, ESP, AIRBAG gibi kısaltmaları. Bunlar sürüşü daha güvenli hale getiren otomobil güvenlik ekipmanlarından da olsa ne yazık ki günümüzde birçok kullanıcı tarafından fazla dikkate alınmıyor. Sinan Auto - Peugeot & Citroen Servisi olarak otomobil güvenlik sistemlerinin neler olduğunu sizler için araştırdık. İşte o güvenlik sistemleri ve nasıl çalıştıkları…
ABS (ANTİ-LOCK BRAKE SYSTEM) FREN SİSTEMİ NEDİR? Otomobil güvenlik sistemlerinden en bilinenidir. Otomobilin fren sistemi üzerine inşa edilen bu teknoloji sayesinde frene bastığınızda otomobilin tekerlekleri tamamen kilitlenmez. Bunun neticesinde de yolda seyir halindeyken ani fren yapsanız bile direksiyon kontrolü hep sizde olur. Eski teknoloji fren sistemlerinde lastikler tamamen kitlenerek kayma eğilimi gösteriyordu ve direksiyonu ne tarafa çevirirseniz çevirin kontrol elinizde değildi. ABS fren sistemi sayesinde, frene sertçe bastığınızda sanki fren pedalına bas çek, bas çek işlemi yapıyormuşsunuz gibi bir etki yaratılır. Bunun neticesinde de pedalda bir titreşim oluşur. Bu titreşim aslında ABS fren sisteminizin doğru çalıştığının bir göstergesidir. Ayrıca ABS fren sistemi; bilinenin aksine fren mesafesini kısaltmaz, frenlerinizin kilitlenmesini engelleyerek kontrolün hep sizde olmasını sağlar. Tabi burada Fren diski ve balata değişimlerinin doğru zamanlarda yaptırılmış olması fren performansı oldukça önemlidir.
ESP(ELEKTRONİK STABİLİTE PROGRAMI) NEDİR?
Mercedes-Benz markasının yapmış olduğu araştırmaya göre ESP li araçların son 5 yıl içerisindeki kazalarda ölüme sebebiyet vermeleri %35 oranında azalmıştır. Buda otomobil güvenlik teknolojilerinin ne derece önemli olduğunu bir kez daha gösteriyor. Peki, bu ESP nedir? ESP, kelime anlamı olarak “Elektronik Stabilite Programı” demektir. Hızlı girilen virajlarda ya da ani direksiyon tepkilerinde tekerleklerdeki ve direksiyondaki sensörler birbirleriyle iletişim kurarak aracın dengesinde bir bozulma olup olmayacağını ölçümler. Eğer bir dengesizlik ve kayma eğilimi durumu varsa sistem gerekli tekerleği, ihtiyaç duyduğu oranda frenler. Ayrıca motorun tork dağılımını kontrol altına alarak bu dengeyi sürdürür. Sistemin devreden çıkarılması bir tuş yardımıyla olmaktadır. Özellikle sert girilen virajlarda ve yağışlı havalarda çok iyi bir güvenlik sunmaktadır. ESP sisteminin çalışması ve görevini doğru yerine getirmesi Amortisör değişimlerinin doğru kilometre aralıklarında yapılmasıyla da bağlantılıdır. Çünkü amortisörlerin aşırı yıpranmış bir yapıda olması sistemin düzgün çalışıp çalışmamasını etkilemektedir.
ASR-TCS NEDİR?
ASR ve TCS otomobil sektöründe farklı ticari isimlerle sunulmaktadır. Bu sistemler isimleri farklı olsa da çalışma prensibi olarak aynı işi yapmaktadırlar. ASR” Anti Schlupf Regelung” anlamına gelirken TCS” Traction Control System” anlamına gelmektedir. Her iki sistemde patinaj durumunda patinaj çeken lastiği frenleyerek kontrollü bir çekiş sağlamayı amaçlar. Ayrıca motordan gelen gücün dağılımını da dengeleyen bu sistem sayesinde daha kontrollü kalkışlar yapılabilir. Bunların dışında özelikle karlı ve buzlu zeminlerde işe yarayan bu sistem sayesinde yolda kalmaktan kurtulabilirsiniz. Bu sistem baskı balata gibi parçalara yük bindireceğinden, baskı balata değişimlerinin doğru zamanlarda yapılıyor olması oldukça önemlidir. Aşınmış bir baskı balata seti, çekiş kontrol sisteminin doğru çalışmasını engelleyecektir.
SRS NEDİR?
Kelime anlamı olarak “Supplemental Restraint System” demektir. Hava yastığı ile senkronize bir şekilde çalışır. Yani hava yastığı patladıktan sonra 2. bir çarpma riskine karşı emniyet kemeri yolcuğu koltuğa çekerek daha da sabitler. Bu sayede yolcu 2. bir çarpma durumunda daha güvenli bir alanda kalmış olur. Bu sistem sayesinde özellikle arabanın takla atması durumunda daha büyük yaralanmaların önüne geçilmektedir.
HSA NEDİR?
Hill Start Assist anlamına gelen HSA, yokuşlarda yapılan kalkışlarda otomobile büyük kolaylık sağlamaktadır. Yokuşlarda ayağın frenden çekildiği anda fren gücünü boşaltmayarak kalkış sağlanana kadar bunu devam ettiren bu sistem, özellikle acemi sürücüler için büyük kolaylık sağlamaktadır. Bu sistemin düzgün çalışması fren diski ve balatası değişimlilerinin zamanında yapılmasıyla doğru orantılıdır. Aksi takdirde yıpranmış fren diski ve balatası sistemin çalışmasını zorlaştıracaktır.
EBD NEDİR?
Kelime anlamı olarak “Electronic Brake Force Distribution” demektir. Bu sistem ABS fren sistemiyle birlikte çalışmaktadır. Tekerlekler arası fren gücünün dağılımını dengelemektedir. Ayrıca ABS’nin devreye girmediği durumlarda arka tekerleklere kilitlenmeyeceği kadar bir güç uygulayarak fren mesafesini kısaltmayı amaçlar. Bu sistem tıpkı ABS’de olduğu gibi fren diski ve balatalarının yıpranmışlık seviyelerine bağlıdır.
DSC NEDİR? Dinamik denge kontrolü sistemi anlamına gelen bu kısaltma otomobilin dengeli sürüş yapabilmesi açısından önemlidir. ABS ile ortak çalışan bu sistem sayesinde virajlarda aracın kayması veya savrulması durumunda motorun gücünden faydalanılarak araba dengelenmeye çalışılır.